Neem de tijd voor nieuwe gewoontes

Merkwaardig hé, hoe dingen 'zomaar' kunnen wennen. Dat ik in de rij voor de supermarkt wacht totdat een (meestal) vriendelijke puber een karretje voor me heeft schoon gemaakt. Dat ik daarna kijk hoe de routes lopen, en op gepaste afstand van andere mensen blijf. Hoe snel is dit wel niet gegaan? Hoe lang is deze situatie nu eigenlijk de werkelijkheid? Volgens de turfjes op de toiletdeur, die mijn lief nauwgezet bij houdt, 38 dagen.

Toen ik stopte met roken, had ik mij er bijkans wetenschappelijk op voorbereid. Zo wist ik dat dag 3 de allerergste zou zijn. Dat dan de peuterpuberteit van het nicotinemonster op z'n hoogtepunt is en dan non stop draalt, huilt en driftbuien vertoond. Maar dat dat weer over gaat. En dat op dag 10 de eerste rust in je hoofd begint te komen en je niet meer elke seconde van de dag bezig bent met niet roken. En achteraf gezien was stoppen met roken één van de moeilijkste dingen die ik ooit heb gedaan, want ik wilde op een gegeven moment mijn hele huis kapot slaan en alle planten uit mijn tuin trekken. Maar het was tevens het aller makkelijkste wat ik ooit heb gedaan, want ik stopte gewoon.

Maar hoe zit dat nou eigenlijk? Want ieder mens heeft zo zijn eigen gewoontes en verslavingen. Sommige gewoontes zijn fantastisch en houden je gezond en in balans. Maar sommige zijn wat minder fantastisch. Wat nou als je deze wilt veranderen. Hoe lang duurt dat dan?

Er zijn genoeg verhalen en appjes in de omloop die je vertellen dat het gemiddeld 21 dagen duurt om een nieuwe gewoonte aan te nemen. Maxwell Maltz, een plastisch chirurg in de jaren 60, kwam er namelijk achter dat het ongeveer 21 dagen duurt voordat zijn patiënten gewend waren aan hun nieuwe gezicht. Echter, in 2009 is er op de University College in London onderzoek gedaan naar het aanleren van nieuwe gewoontes. Ze onderzochten hoelang het duurde voordat 96 mensen helemaal gewend waren aan een nieuwe gewoonte.

Individuele resultaten varieerden van 18 dagen tot 254 (!) dagen.

En wat nou als je niet alleen een nieuwe gewoonte aan wilt leren, maar dat daarbij onherroepelijk hoort dat je een andere gewoonte moet afleren? Zoals wanneer je meer groente wilt eten, dit onherroepelijk betekend dat je moet afleren een frietje of pizza te bestellen na een lange en vermoeiende dag?

Het blijkt dat deze combinatie het aantal dagen dat het duurt voordat een nieuwe gewoonte gewend is, omlaag brengt. Psycholoog Timothy Pychyl legt uit dat dit komt omdat de oude gewoonte nog steeds aanwezig is, maar minder dominant, omdat je er een nieuwe, positieve gewoonte voor in de plaats zet. Ergo, het is veel makkelijker om iets nieuws aan te leren, dan om van iets af te kicken zonder dat je daarbij iets van een beloning ervaart. En daarom is beslissen dat je minder friet wilt eten een stuk moeilijker wanneer je niet een andere maaltijd hebt bedacht die je ook lekker vindt. En is het gemakkelijker minder friet te eten wanneer je hebt besloten elke avondmaaltijd minstens 250 gram groente te eten. Een kwestie van omdenken dus.

Wanneer je dit in je achterhoofd houdt, duurt het volgens de wetenschap zo'n 2 maanden voordat je een nieuwe gewoonte geheel hebt aangeleerd. De ene zal wat sneller wennen. De ander zal er wat langer over doen. Maar weet dat je er - met wat geduld - zeker zult komen.

Minister president Rutte legde ons gisteren duidelijk uit dat de huidige situatie nog niet gaat veranderen. We zitten sowieso nog wel een maand in de huidige sociale lock-down. En daarna zal het met babystapjes minder streng worden. Het zijn gekke tijden, waarin we allemaal andere beslissingen moeten nemen en onze gewoontes abrupt aan moeten passen. En ik bedacht me, wat zou het mooi zijn om er een positieve gewoonte tegenover te zetten. Dan voelt deze realiteit waarschijnlijk ook minder zwaar. Hoe dan? Bijvoorbeeld om dagelijks een uur te gaan wandelen, nu veel van ons tijd over hebben doordat we niet naar de kroeg of de sportschool kunnen. Of om uitgebreider en gezonder te koken, nu de restaurants gesloten zijn. Misschien kun je nog verder gaan dan dat. Kun je stoppen met snoepen en in plaats daarvan plakjes komkommer eten. Of je koffie inname drastisch verminderen en overstappen op (kruiden)thee. Of stop je, net als ik ooit, met roken. Omdat je de tijd hebt om onhebbelijk te zijn en de afwezigheid van sociale contacten minder verleidingen geven.

Want laten we eerlijk zijn, waarschijnlijk duurt deze lock-down nog wel even. En hebben we gemakkelijk 2 maanden de tijd om te wennen.

Met dank aan: addictionsandrecovery en sciencealert.